تخصیص بهینه منابع مالی در راه روزآمدسازی نقشه علمی کشور
به گزارش کنکور هنر، در دومین جلسه زیرساخت تأمین مالی در جهت روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور بر تخصیص بهینه منابع مالی در راه روزآمدسازی نقشه علمی کشور تاکید گردید.
به گزارش کنکور هنر به نقل از موسسه تحقیقات سیاست علمی کشور، دومین جلسه زیرساخت تأمین مالی در امتداد روزآمدسازی نقشه جامع علمی کشور اجرا شد. در این جلسه که با حضور ناصر باقری مقدم، مدیر اجرایی سازی روزآمدسازی، مهدیه فرازکیش، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات سیاست علمی کشور، پریسا علیزاده عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات سیاست علمی کشور دیگر اعضای مرتبط برگزار گردید، چالش ها و راهکارهای تأمین مالی در امتداد تحقق اهداف علمی و فناوری کشور مورد بررسی قرار گرفت.
علیزاده در آغاز جلسه گزارشی از پیشرفت ها و اقدامات حوزه تأمین مالی عرضه داد و بر اهمیت تحلیل و ارزیابی تأمین مالی در نقشه جامع علمی کشور تاکید کرد.
در این جلسه، بحث های مفصلی پیرامون تخصیص منابع به حوزه های مختلف علم و فناوری کشور عنوان شد. فرازکیش هم به چالش های موجود در تأمین مالی، همچون استفاده ناکافی از منابع محدود دولتی و عدم اهرم سازی منابع بخش خصوصی، اشاره نمود.
پیشنهاداتی برای بهبود راندمان منابع مالی در امتداد اهداف علمی کشور، همچون ایجاد صندوق های هدفمند و استفاده از روش های مأموریت گرا به جای رویکرد های افقی در تأمین مالی، عرضه شد تا به تخصیص مؤثرتر منابع و دستیابی به اهداف روزآمد شده نقشه جامع علمی کشور منجر گردد.
نقش تأمین مالی در تحقق اهداف علم و فناوری کشور
پریسا علیزاده، در آغاز نشست، گزارشی از پیشرفت بخش های تأمین مالی عرضه داد و اظهار داشت: حوزه تأمین مالی همانطور که در جلسات هم مشخص است، حوزه ای است که به شکلی با تمام بخش های دیگر ارتباط پیدا می کند و نخستین کاری که ما کردیم این بود که سند فعلی را از زاویه تأمین مالی بررسی نماییم. در سند فعلی هم با یک پرسش اساسی مواجه شدیم. خیلی از اقدامات و برنامه هایی که حالا در سند فعلی موجود است، در دل خود ماهیت مالی-اقتصادی پیدا می کند.
وی اضافه کرد: مثلا آنجا که ما در مورد مالکیت فکری صحبت می نماییم، اصل بحث به مالی و اقتصادی تبدیل می شود. این یک مبحث اصلی است که هنوز کمی شفاف نیست و باید جلوتر که در این پروژه پیش می رویم، شفاف تر شود که دقیقا کدام بخش های نقشه جامع علمی کشور را در بحث زیرساخت مالی می بینیم.
وی، اضافه کرد: طبق آن تقسیم بندی که انجام شد، بسته شماره ۱۲ بحث تأمین مالی شد که حالا تأمین مالی علم و فناوری عنوان شده است، اما ممکنست که ما بحث علم، فناوری و نوآوری را با آن تلقی که وجود دارد، که این ها کمی با هم متفاوت هستند، به صورت جامع درنظر بگیریم که نقشه جامع علمی کشور هم مبحث تأمین مالی را جامع دیده است و همانطور که در صحبت های اولیه داشتیم، خود این بسته یک سری الزامات، اهداف و اقدامات دارد و باید ببینیم که در بقیه بخش ها و بسته ها، اگر ردپایی از تأمین مالی وجود دارد، یا باید در همین بسته تجمیع شود یا همپوشانی ها، اشتراک ها و همه این ها دیده شود.
علیزاده، افزود: اگر وضعیت فعلی را بخواهیم بررسی نماییم، در نقشه جامع علمی کشور اهداف و شاخص هایی که به صورت مشخص در عرصه تأمین مالی داریم، به صورت مشخص ۲ هدف وجود دارد: سهم هزینه آموزش و تحقیقات از تولید ناخالص داخلی که می گوید آموزش باید ۷درصد باشد تا سال ۱۴۱۴ و تحقیقات باید ۴درصد باشد که بخش غیر دولتی هم ۵۰درصد آن ۴درصد را باید تأمین کند. چند تا شاخص دیگر هم در نقشه فعلی داریم مثلاً نسبت هزینه کرد اعتبارات تحقیقاتی در اولویت ها به کل اعتبارات تحقیقاتی و... که برای این فاکتورها مقدار مطلوبی نداریم و اینکه بخواهیم حالا این فاکتورها را حفظ نماییم یا به فاکتورهای جدیدتر یا بیشتری اضافه نماییم.
پیشنهادات راهبردی برای بهبود فاکتورهای تأمین مالی
مهدیه فرازکیش، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات سیاست علمی کشور، چالش های تأمین مالی و اولویت های بنیادی را بیان کرد و اضافه کرد: ما با چالشی روبه رو هستیم که نتواستیم بودجه کم دولت را به درستی اهرم نماییم تا بتوانیم بودجه بخش خصوصی را به کار بگیریم. این مساله به ۲ مسیر مختلف منتهی می شود؛ چونکه نمی توانیم اولویت های بنیادین را از راه بخش خصوصی تأمین مالی نماییم. بنابراین، برای این مساله باید تأمین مالی را از جنس مرجعیت علمی مشاهده نماییم. در این راستا، هدف ما اینست که در عرصه های اولویت دار بنیادی، مرجعیت علمی را به دست آوریم. برای این امر، باید از بودجه های محدود دولتی استفاده کنیم؛ بطوریکه مثلا ۳۰درصد از این بودجه را به این مساله اختصاص دهیم و ۷۰درصد باقیمانده را به اولویت های مساله محور فناوری و موضوعات مهم کشور تخصیص دهیم.
فرازکیش، به چالش های اجرایی و ضمانت های اجرایی اشاره نمود و اظهار داشت: به نظر من، بزرگترین مشکل اجرایی در بحث تأمین مالی، ضمانت اجرائی است. این مساله از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چونکه فاکتورهای ما هم مشکلاتی دارند. بعنوان مثال، بعضی از فاکتورها اصلاً مشخص نمی کنند که چه چیزی باید تحقق پیدا کند یا به چه هدفی باید برسیم.
عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات سیاست علمی کشور، پیشنهادات و اهمیت فاکتورها را بیان کرد و اضافه کرد: پیشنهادم اینست که حداقل در تناظر با هر راهبردی که عرضه می دهید، یک شاخص هم برای آن تعیین شود. حتی اگر تعداد این فاکتورها بیش از یکی باشد، شخصاً از آن استقبال می کنم؛ چونکه هر کدام از این موضوعات به صورت مستقیم به همان شاخص اول یعنی سهم R&D ارتباط دارد. اگر بتوانیم شاخص گذاری مناسبی با نگاه راهبردی شما داشته باشیم، قادر خواهیم بود تا اثربخشی نقشه را به صورت ملموس تری مشاهده نماییم تا اینکه شاخص هایی داشته باشیم که ارتباط مستقیمی با تأمین مالی ندارند.
تأکید بر تخصیص مؤثر منابع در جهت دستیابی به اهداف علمی کشور
در این جلسه، پیشنهاداتی درباب بهبود نظام تأمین مالی کشور عنوان شد. یکی از موارد مهمی که مورد بحث قرار گرفت، طراحی یک ماتریس مفهومی برای نظام تأمین مالی بود. طبق این پیشنهاد، هدف اصلی از این ماتریس، تعیین چگونگی تأمین مالی ۳ اولویت اصلی نقشه علمی کشور، شامل مرجعیت علمی، حوزه های اولویت دار و نظام علم و فناوری است. بر طبق این رویکرد، تاکید شد که باید از نگاه افقی به تأمین مالی پایان داده شود و به جای آن، روش های مأموریت گرایانه برای تأمین مالی این بخش ها اتخاذ گردد. به عنوان مثال، برای تأمین مالی مرجعیت علمی، پیشنهاد شد صندوق هایی مخصوص ایجاد شود، چونکه صندوق های موجود حالا فاقد فلسفه وجودی مشخصی هستند.
در ادامه، بحث هایی درباب افزایش حجم منابع و بهبود راندمان آنها عنوان شد. اشاره شد که در سالیان اخیر منابع مالی زیادی برای پژوهش و توسعه تخصیص یافته است؛ اما راندمان این منابع به صورت مطلوبی ارزیابی نمی گردد. در این مورد، عنوان شد که بخشی از این منابع ممکنست به جای اهداف علمی و پژوهشی، صرف پروژه های غیرمرتبط یا زیرساخت های غیرضروری مانند پروژه های ساختمانی گردد. یکی از نکات کلیدی این بود که باید به راندمان منابع توجه بیشتری شود و مشخص شود که این منابع به درستی هزینه می شوند.
در نهایت، تاکید شد که ۲ هدف اصلی در نظام تأمین مالی کشور باید شامل افزایش حجم منابع و افزایش راندمان آنها باشد. پیشنهاد شد که این اهداف به صورت دقیق تری در قالب ماتریسی که قبلاً اشاره شد است، تعریف شوند و برای هر بخش از آن، راهکارهای عملی برای تخصیص منابع و ارزیابی اثربخشی آنها عرضه گردد. این امر می تواند منجر به بهبود سیستم تأمین مالی کشور و تخصیص مؤثرتر منابع به اهداف مشخص گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب