وداع با یکی از برجسته ترین شاهنامه شناسان
به گزارش کنکور هنر، سجاد آیدنلو می گوید: ابوالفضل خطیبی، یکی از شاهنامه شناسان شاخص و برجسته تاریخ مطالعات ایرانی است.
این استاد دانشگاه و شاهنامه شناس به دنبال درگذشت ابوالفضل خطیبی با بیان اینکه به صورت کوتاه در رابطه با این شاهنامه شناس صحبت می کند و در فرصت مناسبی او و دیگر دوستان به صورت مفصل در مقاله هایی به خطیبی خواهند پرداخت، به ایسنا اظهار داشت: «به نام خداوند جان و خرد، «اگر مرگ دادست بیداد چیست / ز داد این همه بانگ و فریاد چیست» من هم ساعت ۱۰ صبح، ۲۱ دیماه ۱۴۰۱ از راه پیام ها و تلفن های دوستان این خبر اسف ناک را شنیدم که دوست دیرین بنده و شاهنامه شناس بزرگ، دکتر خطیبی به رحمت خداوند رفت. این ضایعه جبران ناپذیر در جهان شاهنامه شناسی را به همه دوستداران فرهنگ و ادب ایران و جهان تسلیت عرض می کنم.»
او سپس بیان نمود: مرحوم دکتر خطیبی در روز فردوسی، ۲۵ اردیبهشت ماه، در سال ۱۳۳۹ در یکی از روستاهای شهرستان گرمسار استان سمنان زاده شد و متأسفانه در ۶۲ سالگی و در اوج پختگی و باروری علمی در ۲۱ دیماه در سرای دیگر قرار گرفت. به لحاظ تحصیلات مدرک کارشناسی اش تاریخ بود، کارشناسی ارشد فرهنگ و زبان های باستانی خوانده بود و دکتری اش ادبیات فارسی بود. به لحاظ شغلی در مقطعی در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی فعالیت داشت. بعد به فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتقل شد و سال ها معاون گروه فرهنگ نویسی فرهنگستان زبان بود و در شکل گیری مقدمات، تدوین و انتشار «فرهنگ جامع زبان فارسی»، سهم بسیار بزرگی داشت. البته از فرهنگستان هم بازنشته شده بود.
آیدنلو با بیان اینکه جایگاه علمی و تشخّص اصلی وی در جهان، به مطالعات در مبحث شاهنامه شناسی بود، تصریح کرد: او سالیان سال در حوزه شاهنامه شناسی فعالیت کرد، کتاب هایی تصحیح، تألیف، تدوین و ترجمه کرد. مهم ترین اثر تصحیحی او در این عرصه در همکاری با استاد جلال خالقی مطلق در تصحیح دفتر هفتم شاهنامه بود که حدود ۷۲۰۰ بیت را شامل می شود، همه این بیت های را آقای خطیبی زیر نظر آقای خالقی مطلق تصحیح کرده بود. همینطور یادداشت های در ارتباط با آن بخش را از صفحه ۲۵۲ تا ۴۱۶ نوشت، که از لحاظ کیفیت بسیار پرارزش است و به لحاظ کمیت هم در خور توجه است.
نویسنده «آذربایجان و شاهنامه: تحقیقی در رابطه با جایگاه آذربایجان، ترکان و زبان ترکی» اضافه کرد: بخش اصلی و اعظم فعالیتهای علمی مرحوم خطیبی مقالاتش بود؛ هم مقالات تحقیقی که حدود ۸۰ مقاله تحقیقی است و هم مقالات نقد کتاب که ۳۰ مقاله را شامل می شود. بخش کمتر دیده شده فعالیتهای او که فقط بعضی از صاحب نظران و خواص بیشتر با آن آشنا هستند و امکان دارد عموم علاقه مندان کمتر دیده باشند، مدخل هایی است که در دایره المعارف های مهم ایران نوشته بود. مرحوم دکتر خطیبی بیشتر از ۱۷۰ مدخل در دایره المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه زبان و ادبیات فارسی، فرهنگ آثار ایرانی اسلامی و دانشنامه ایران نوشته و چاپ کرده که بعضی از آن مدخل ها در حوزه مبحث آن مدخل، بی نظیر و یا کم نظیر است.
آیدنلو همینطور اظهار داشت: بنده از سال ۱۳۸۱ تا امروز حدود ۲۰ سال با ایشان دوستی بسیار نزدیک، صمیمی، علمی و عاطفی داشتم و به لحاظ اخلاقی و علمی، او شخصیت بسیار ممتاز، یکرنگ، ساده دل، صمیمی و بسیار خونگرم و خودمانی داشت و به لحاظ علمی هم حدودا همه کارهایش چه مقاله های نقد و تحقیقی و چه مداخل و تصحیح هایش در سطح بسیار بالایی قرار دارد. در هنگام حیاتش گفته ام و امروز هم به شما می گویم اگر در تاریخ مطالعات شاهنامه شناختی بخواهیم از بین محققات ایرانی –در گذشته و در قید حیات- سه تن از شاهنامه شناس شاخص و برجسته را انتخاب نماییم بدون هیچ گونه مبالغه ای و بدون هیچ تردیدی ابوالفضل خطیبی یکی از آنها است و در جهان شاهنامه شناسی هم – یعنی اگر دامنه انتخاب افراد را به ایران شناسان و محققان غیر ایرانی تسری بدهیم- بطور قطع باز نام آقای خطیبی در صدر لیست نام آوران این حوزه و در کنار نام یکی دو ایرانی دیگر مانند استاد خالقی مطلق و در طراز شخصیت های شناخته شده ای چون فریتز ولف، نولدکه و ژول مول قرار خواهد گرفت.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: همه مقالات آقای خطیبی مستند، روش مندانه، نکته یابانه و مبتنی بر استدلال های درست و فرضیات منطقی و بدون خیال پردازی ها و بر مبنای شواهدات و قرائن است. امیدوارم هم دانشجویان و محققان و هم شاهنامه پژوهان مقالات او را سطر به سطر بخوانند و از سخنرانی های ضبط شده اش بهره مند شوند.
سجاد آیدنلو در انتها اظهار داشت: یقین دارم کسانی که ساده و علمی زندگی کرده اند مانند دکتر خطیبی و اغلب عمرشان با کتاب و تحقیق گذشته بنا بر اعتقادات ما در جهان دیگر بهشتی خواهند بود. اگر خطاهایی به اقتضای طبیعت انسانی همه ما سهوا از آنها و از ما سرزده باشد، خداوند به خاطر زحماتی که در زمینه دانش و فرهنگ و ادب کشیده اند، قلم عفو بر آنها خواهد کشید. تسلیت باردیگر عرض می کنم و شادی روح دوست عزیرم را از درگاره یزدان پاک خواستارم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب