دوقطبی اجرای علیرضا قربانی در تخت جمشید، ربطی به میراث و موسیقی ندارد
به گزارش کنکور هنر، اینروزها دوگانه ها حتی به اجرای موسیقی هم رسیده است، کارشناس و غیر کارشناس، نظر فنی و غیرفنی، تخصصی و غیرتخصصی هر کسی بنا به سلایق اجتماعی و سیاسی اش یک جایی می ایستد؛ یا مخالف است یا موافق، کاملا هم حسی و بدون توجه به نظر کارشناسان هر حوزه ای. مبحث داغ اینروزها در عالم هنر هم اجرای علیرضا قربانی در تخت جمشید است، کافی است طرف جریانی باشید و نگاه کنید که آن جریان چه نظری دارد؛ دیگر تکلیف روشن است یا به طرف حمله می نماییم یا دفاع، اصلاً مهم نیست ماجرا از چه مقرر است، وقت حمله همه پشت هم می مانیم. این رویداد خودش سرفصل مهمی در جریان شناسی رسانه و شبکه های اجتماعی است که در رابطه با آن هم تحقیق های بسیاری شده، چطور موجی در یک جریان فکری تشدید شده و قدرت فکر را از پیروان یک جریان اجتماعی و سیاسی می گیرد.
حسین قره: دغدغه اصلی نظر کارشناسان حوزه میراث و بازسازی و احیای بناهای باستانی نیست. آنها نظر کارشناسی خویش را مطرح می کنند. مساله کسانی هستند که فقط کافی بود به جای اسم علیرضا قربانی، هنرمند دیگری باشد، آن وقت در صف های خرید بلیت ایستاده بودند. این شناور بودن نظرات غیرکارشناسی است که فضا را بسته و عرصه را برای کارهایی که باید از فیلترهای تخصصی بگذرد، مختل می کند.
سابقه تاریخی اجرا در پارسه (تخت جمشید) فارغ از این که در تمام بناهای تاریخی جهان کنسرتهای موسیقی و نمایش کماکان زنده و جاری است که میتوان نمونه های خوب را سراغ گرفت و به آن اشاره نمود، اما اصل ماجرا اینست که اجرا در تخت جمشید از جشن هنر شیراز در ایران زنده شد. یکی از اهداف جشن هنر شیراز احیای تصویری بنایی تاریخی بود که به سبب بی توجهی قرن ها و اشتباه خواندن اسم آن(۱) باید با اجراهای جدید باردیگر به چرخه حیات برمی گشت. اجرای «ویس و رامین» به نویسندگی «مهین تجدد» و به کارگردانی «آربی اوانسیان» در پهنه تخت جمشید اجرا شد و البته آن زمان نویسندگان چپ به آن اثر تاختند. همچنین «پیتر بروک» نامی ترین کارگردان تئاتر جهان، نمایش «اورگاست» را که با گروهی از بازیگران ایرانی و بین المللی تهیه شده بود در همان جشن هنر شیراز از نقش رستم تا تخت جمشید اجرا کرد، نمایشی که از غروب آفتاب شروع و با طلوع آفتاب در تخت جمشید به پایان رسید.
اگر افتتاحیه جشن های ۲۵۰۰ساله را به یاد داشته باشید مراسم روز دوم؛ یعنی رژه معروف سربازان تاریخی در مقابل تخت جمشید (پارسه) انجام شد و انواع و اقسام موسیقی های نظامی و مارش ها نواخته شد. این نخستین بار نیست که از این پهنه تاریخی برای اجرای مراسمی فرهنگی استفاده شده است.
حیات بخشی به تاریخ و بازنمایی زندگی یکی از علل اجراهای موسیقی و تئاتر در محوطه های باستانی احیای تاریخی و حیات بخشی به آن است، اساسا یونانی ها نیاز نداشتند که یانیس کریسومالیس که در جهان معروف به یانی است در آکروپولیس آن ارکستر عظیم را ببرد و اجرا کند، چون که همه یونان باستان و آثار باقی مانده از آنرا می شناختند؛ اما مساله اینست که اجرا در یک محوطه تاریخ کمک می نماید تا باز روایتی تازه از تاریخ جان بگیرد.
یکی از متخصصان میراث فرهنگی در کشور احمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران است که سالی پیش زمانی که بحث اجرای کنسرت در تخت جمشید در گرفت، اظهار داشته بود: «در همه جای دنیا و در تمام محوطه های تاریخی دنیا با حفظ آن چیزی که به حفاظت بنا منجر شود و مانع از تخریب و آسیب بشود برنامه و رویدادهای فرهنگی متناسب با آن می تواند برگزار می گردد این رویداد می تواند کنسرت یا موارد دیگر باشد.»
طباطبایی در آن گفتگو با کنکور هنر تاکید داشت: «شان برنامه، شان گروه با شان بنا مرتبط می باشد و باید رعایت بشود و جانمایی و فضا و صوت باید بشکلی باشد که بنا را مورد صدمه قرار ندهد، تمام فعالیت ها در محوطه ها و اماکن تاریخی همچون معرفی، چاپ کتاب و تبلیغات برای محافظت از بنا است.»
نگرانی برخی از کارشناسان اینست که پس از علیرضا قربانی، گروههای بسیاری مدعی شوند که می خواهند در این محوطه باستانی کنسرت اجرا کنند و آن اتفاق بیفتد که نباید، بدین جهت است که این مساله از جانب نهادهای مسئول باید جدی گرفته شود پهنه تخت جمشید را به زمین فوتبال برای هر بازی تبدیل نکنند.
دغدغه اصلی ارتعاشات صوتی و تجربه جهانی فارغ از این دلیل نمی توان نگرانی آن عده از کارشناسان که معتقدند اجرای موسیقی به سبب ارتعاشات به بناهای تاریخ صدمه می زند را نادیده گرفت. اما ملاحظه این گروه می تواند با بهره گیری از شرایط ایمنی تعریف شده برطرف شود. یکی از دغدغه ها اصلی صدا و میزان دسی بل بالای آن در اجراهای موسیقی و تخریب بناهای تاریخی است. گروه علیرضا قربانی در اطلاعیه ای که منتشر نموده است، اعلام نموده طی ماه ها بررسی علمی و مطالعه و مشورت با متخصصان و متولیان نگهداری این بناها، دغدغه مندانه سعی شده است که با درنظرگرفتن تمامی ملاحظات لازم برای پیش گیری از هر گونه صدمه یا اثر منفی از هر نوع و به هر طریق به بناها و محوطه این آثار باستانی، محل اجرا به فضایی با فاصله مطلوب و اصولی از بناها و پشت به سازه ها برای جلوگیری از انتقال ارتعاشات و امواج صدا به واسطه انتقال از راه جریان هوا و یا ارتعاش مستقیم به بنا و هم تجمع مراجعان و ترددهای غیرضروری و غیراصولی در محدوده سایت طراحی شود، به شکلی که هیچ نوع عملیات عمرانی یا تخریبی در محوطه سایت صورت نپذیرد و در واقع محل اجرا در فضایی کاملا خارج از سایت اصلی و تنها با نما و دید کافی به بنا خواهد بود. این امر حتی در مورد اسپیکرهای صحنه هم با جایگزینی هدفون به جای اسپیکر برای نوازندگان در نظر گرفته شده تا هیچ نوع انتقال ارتعاش به سازه ها صورت نپذیرد.»
طبق اعلام گروه کنسرت در فاصله ۵۰ متری صفه پارسه (تخت جمشید) و ۱۷ متر پایین تر از سطح تختگاه انجام می شود. در قوانین مربوط به یونسکو و قوانین داخلی در رابطه با برگزاری کنسرت در اماکن تاریخی قانونی وجود ندارد و این امر به نظر متخصصین واگذار شده است.
ولی فارغ از مساله قانون، اجراهای در خور و شایسته ای در محوطه های تاریخی در جهان اجرا شده که در حافظه تاریخی و جمعی جهان باقی مانده است که از آن جمله می شود به آکروپولیس یونان، کاخ ممنوعه چین، اهرام ثلاثه، چیچن ایتزا مکزیک و کولوسئوم رم، سیرکوس ماکسیموس، میدان سن مارکو ونیز (این هر سه بنا در ایتالیا قرار دارند). در این محوطه های تاریخی گروه ها و اشخاص ترازی همچون یانی، ژان میشل ژار، پینک فلوید، آندره بوچلی، التون جان، دیانا رز، و... اجرا کرده اند و هیچ تجربه تلخی از آن اجراها گزارش نشده است.
(۱) تخت جمشید سازه ای باستانی است با ستون ها و سرستون هایش که بازتابی از پردیس ایرانیان است که در زمین جان گرفته، در روزگار داریوش اول ساخت شد و نامش پارسه بود و یونانیان آنرا پرسه پلیس یا پرسپولیس می خوانند و پس از ویرانی آن توسط اسکندر و حکومت مقدونی در گزارش های بعد در دوره ساسانی به صد ستون معروف شد و بعد در اندیشه ایرانیان تخت جمشید نام گرفت چون که تصور این بود، این بنا همان اورنگ جمشید پادشاه اساطیری و پیشا زرتشتی و ایرانی است که در شاهنامه فردوسی و پیشتر در اوستا نامش آمده است.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید خبر داد: کارهای علمی انجام شده است باآنکه هنوز فضای رسانه های اجتماعی در یک دوقطبی غیرکارشناسی و بدون استدلال درگیر است و دغدغه اصلی همچنان رعایت ایمنی و محافظت از میراثی همچون تخت جمشید است، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در این زمینه اظهار داشت: تخت جمشید از قوانین و مقررات میراث جهانی بهره مند است و برگزاری هر نوع برنامه در تخت جمشید در زوایای مختلف مورد بررسی قرار می گیرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب