چهار دهه خاطرات صحنه-۴۳؛
مادری که در جنگ خانه خودرا رها نکرد
نمایش بلوط های تلخ نوشته و کارگردانی شهرام کرمی همچون آثار تئاتری با موضوع جنگ و دفاع مقدس است که در سال ۹۰ به صحنه و مورد استقبال قرار گرفت.
خبرگزاری مهر -گروه هنر-فریبرز دارایی؛ ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با سپری کردن بیشتر از ۴ دهه پا به قرنی تازه گذاشت؛ در این عمر سپری شده ۴۳ ساله، آثار مختلفی با موضوع هایی متنوع از دفاع مقدسی، دینی، کمدی، اجتماعی و … تولید و در سالن های تئاتر به صحنه رفتند. بعضی از این آثار بسیار جریان ساز بودند و برخی آثار خاطره انگیز و پرمخاطب.
شاید خالی از لطف نباشد مروری داشته باشیم بر آثاری که طی دهه های ۶۰، ۷۰، ۸۰ و ۹۰ تولید و اجرا شدند، روندی که این آثار برای تمرین و تولید طی کردند، گروهی که در تولید و اجرای اثر حضور داشتند و دیدن تصاویر این اجراها شامل عکس یا فیلم.
از این رو در گروه هنر تصمیم بر این شد که از شروع سال ۱۴۰۰ با جمع آوری اطلاعات مختلف اجراهای ۴ دهه گذشته، مروری بر تولیدات تئاتر ایران در این بازه زمانی داشته باشیم که این گزارش ها در سال ۱۴۰۱ هم ادامه می یابند.
در چهل و سومین گام از مرور «چهار دهه خاطرات صحنه» سراغ نمایش «بلوط های تلخ» به نویسندگی و کارگردانی شهرام کرمی رفته ایم.
در عرصه تئاتر ایران هنرمندان گوناگونی هستند که دغدغه نگارش و تولید آثار نمایشی با مبحث جنگ، دفاع مقدس و مقاومت دارند. شهرام کرمی که اهل اسلام آباد استان کرمانشاه است و در نوجوانی و جوانی جنگ تحمیلی را تجربه کرده است، یکی از نمایشنامه نویسان و کارگردان های تئاتر ایران است که در اغلب آثار خود به مبحث جنگ و دفاع مقدس پرداخته است.
وی در دوران فعالیت خود در عرصه حرفه ای تئاتر نمایشنامه های گوناگونی نظیر «پوکه های برنجی»، «در بیداری»، «اتوبان سکوت» و «دار چنار» را با مبحث جنگ و دفاع مقدس نوشته و یکی از موفق ترین آثار وی در این خصوص نمایشنامه «بلوط های تلخ» است که با کارگردانی شهرام کرمی روی صحنه رفت و با استقبال قابل توجه مخاطبان، منتقدان و هنرمندان تئاتر مواجه گردید.
«بلوط های تلخ» به مادری از خانواده های مرزنشین کشور می پردازد که در هنگام جنگ تحمیلی عراق ضد ایران به همراه فرزندانش حاضر نمی گردد همچون دیگر اهالی دهکده، خانه خویش را ترک کند و سرانجام فرزندان وی شهید می شوند.
کرمی ابتدا در بخش چشم انداز بیست و نهمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر و سپس در سال ۱۳۹۰ و در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر، نمایش «بلوط های تلخ» را با نگاهی مدرن روی صحنه برد و فضاپردازی و عناصر ساختاری نمایش بشکلی موجز و زیرساختی در خدمت محتوا و درونمایه اثر بود.
نمایشنامه «بلوط های تلخ» از آثار برگزیده با مبحث دفاع مقدس شد و جایزه برگزیده پنجمین مسابقه نمایشنامه نویسی «ایثار» را از آن خود کرد. در اجرای عمومی «بلوط های تلخ» رویا افشار، حمید رضا نعیمی، سیروس همتی، مهدی صباغی، آیدا صادقی و مهدی زمین پرداز به ایفای نقش پرداختند.
شهرام کرمی در گفتگویی کوتاه به توضیحاتی درباره دغدغه پرداختن به مبحث جنگ و دفاع مقدس، روند تولید و اجرای نمایش «بلوط های تلخ» و شرایطی که این اثر نمایشی تجربه نمود پرداخت.
کرمی درباره دغدغه خود برای نگارش و تولید آثار نمایشی با مبحث جنگ و دفاع مقدس به خبرنگار مهر اظهار داشت: یکی از موضوعات اصلی و مهم عمده آثار من که همیشه به آن توجه داشتم و در بیشتر آثارم به آن پرداخته و اساسا از این پس هم به آن خواهم پرداخت، مبحث جنگ، مقاومت و دفاع مقدس است. دلیل اصلی این است که من از نسلی هستم که جنگ بر ما تحمیل شدم. ساکن منطقه ای نزدیک مرز در غرب ایران بودم و در طول ۸ سال جنگ تحمیلی را با پوست، گوشت و استخوان درک کردم. با مردمان و نسلی آشنا شدم که جنگ تمام زندگی آنها را تحت الشعاع خود قرار داد.
وی خاطرنشان کرد: شاید ما وقتی پس از چند دهه از جنگ صحبت می نماییم بعنوان یک برهه تاریخی باشد اما جنگ برای من دوره و زمان مهمی است که توانست موضوعات خیلی وسیعی را در ذهن من شکل دهد.
این نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر افزود: هر بار که تلاش می کنم اثری را با مبحث جنگ تحمیلی بنویسم واقعاً احساس می کنم از وجه دیگری به این دوره تاریخی توجه می کنم. بدون شک این دغدغه همیشه با من خواهد بود و در آثارم نمود خواهد داشت.
کرمی درباره ایده شکل گیری «بلوط های تلخ» و روند تولید این اثر نمایشی توضیح داد: نمی توانم دقیق بگویم که ایده «بلوط های تلخ» چه زمانی شکل گرفت ولی سال ها به این مورد فکر کردم. قبل از این که در سال ۱۳۹۰ نمایش «بلوط های تلخ» را اجرا کنم، سال ۱۳۸۷ نمایشنامه را نوشتم و در سال ۱۳۸۸ اثر منتشر گردید. سال ۱۳۸۹ هم با اثر در بخش چشم انداز جشنواره بین المللی تئاتر فجر شرکت کردم. تولید و اجرای «بلوط های تلخ» روندی طولانی را طی کرد. سال ۸۸ برای نخستین بار به همراه گروه تئاتر «شایا» تمرین و در بخش چشم انداز بیست و نهمین جشنواره تئاتر فجر اجرا کردیم.
وی اضافه کرد: با وجود این که اجراهای بخش چشم انداز جشنواره جزو تعهدات جشنواره و اداره کل هنرهای نمایشی بود ولی زمانی صرف شد تا من نمایش را اجرای عمومی کنم، به هر علتی توسط مدیران وقت مجموعه تئاتر شهر این امکان به من داده نشد تا نمایش را اجرا کنم به همین خاطر تصمیم گرفتم صبر کنم تا شرایط اجرای «بلوط های تلخ» فراهم گردد و در نهایت در سال ۱۳۹۰ اثر را به صحنه بردم.
این هنرمند عرصه تئاتر اظهار نمود: «بلوط های تلخ» روندی ۳ ساله از تمرین تا اجرا را طی کرد به همین خاطر من با افت و خیز بسیاری برای تولید و اجرای نمایش مواجه شدم. دکور نمایش و همینطور گروه بازیگران اجرای جشنواره با اجرای عمومی تغییر و تفاوت داشت. این روند طولانی تا اجرای عمومی هر چند من را با مشقت های مختلف مواجه کرد اما وقتی با نتیجه کار مواجه شدم به هیچکدام از این مشکلات فکر نمی کنم.
کرمی درباره بازخوردی که اجرای نمایش «بلوط های تلخ» داشت، تاکید کرد: اجرای «بلوط های تلخ» در سال ۱۳۹۰ که در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفت، جزو یکی از موفق ترین و پرمخاطب ترین آثار نمایشی من بود که در آن سال اجرا و با استقبال خوب مخاطبان همراه شد. اجرای ما در ۲ مقطع تمدید گردید و استقبال مخاطبان و هنرمندان شوق خوبی به من و گروه داد. جزو خاطرات خوب من از «بلوط های تلخ» باوجود این که فرایند طولانی برای تولید و اجرا داشت، همین استقبال مخاطبان بود که اتفاقاً برای کارهای بعدی من خیلی انگیزه داد و بازتاب مؤثر و بسیاری خوبی داشت. نمایش «بلوط های تلخ» بارها در شهرهای مختلف ایران اجرا شده، شاید بیشترین اجرا را در سرتاسر کشور بین آثار من داشته که توسط کارگردان های مختلف در جشنواره های مختلف تئاتری هم شرکت کرده است.
وی در انتها درباره این که آیا قصد اجرای دوباره این اثر نمایشی را دارد یا نه، اظهار داشت: اجرای دوباره «بلوط های تلخ» با عنایت به استقبالی که مخاطبان داشتند، موضوعی بوده که همیشه به آن فکر کردم ولی یکی از اشکالات همیشگی یعنی تولید یک نمایش سبب شده که به صورت جدی این مورد را دنبال نکنم. البته در یک مقاطع زمانی تصمیم گرفتیم به پیشنهاد آقای علی اکبر قاضی نظام با کارگردانی تلویزیونی آقای امیر سماواتی «بلوط های تلخ» را در چارچوب تله تئاتر ضبط نماییم. با عنایت به این که محل واقعه نمایش در یک خانه روستایی بود قرار بود ما در یک دشت دکور نمایش را نصب و در یک فضای باز و دشت با دوربین های مختلف اجرای زنده نمایش را ضبط نماییم. من پر از شور این فضا و اجرا بودم ولی متأسفانه به سبب درگیر شدن عوامل و بازیگران در پروژه های مختلف این امر میسر نشد. این اتفاق یکی از حسرت های من است. شاید در شرایط و مقطع زمانی دیگر «بلوط های تلخ» را مجدداً اجرا کنم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب